’t Komt in de buurt, maar het gaat er niet overheen’. Gedachten, situaties en gebeurtenissen tijdens en na de borstkankerperiode komen terug tijdens de bijeenkomst van het Informatieplein Oncologie, vorige week bij het Medisch Centrum Haaglanden in Leidschendam. En bij dat herbeleven valt soms een stilte. Ik voel een traan opwellen. Ja, ´t komt in de buurt …
Acht partners van borstkankerpatiënten hebben zich ingeschreven voor de bijeenkomst ‘Wat als je vrouw borstkanker heeft?’ Dat is - niet toevallig - ook de ondertitel van mijn boek ‘Man op de mammapoli’. Ik ben gevraagd om er iets over te komen vertellen en er daarna met hen - acht mannen - over te praten. Een riskante onderneming. Mannen praten sowieso niet graag over dingen die hen bezighouden. En zeker niet in het openbaar, of met lotgenoten: een in mijn ogen wat miserabele en weinig opbeurende benaming voor mensen van wie de partner ziek is.
"De zorgen van de partner stellen niets voor. Peanuts!"
De voortekenen voor de bijeenkomst zijn niettemin heel positief: het feit dat er acht meedoen vind ik super. Al een paar keer heb ik meegemaakt dat een soortgelijke avond is afgelast vanwege te weinig belangstelling. Geen wonder dat je over partners van borstkanker patiënten vrijwel nooit iets hoort of leest. Ze zijn daar zelf de oorzaak van. Ze lopen er niet mee te koop. En wie ze vraag ‘Hoe gaat het nou met jou?’ krijgt als oppervlakkig antwoord: ‘Oh, wel goed hoor’. Om het vervolgens weer gauw te hebben over de narigheid die de patiënt zelf allemaal is overkomen. Want vergeleken met hun situatie is er met de partner niets aan de hand. Zijn zorgen stellen niets voor. Peanuts!
O ja?
André van Houwelingen is gastheer van de bijeenkomst van het Informatieplein Oncologie. Hij is als klinisch psycholoog, psychotherapeut en seksuoloog verbonden aan MC Haaglanden. Ik ben er maar wat blij mee. Want als auteur van het boek word ik wellicht gezien als een deskundige die een klip-en-klaar antwoord heeft op alle vragen. En die heb ik niet, want ben geen medicus of psycholoog. Hooguit ervaringsdeskundige, maar dat is het dan ook.
We wisselen ervaringen uit over hoe we ons hebben gevoeld toen het knobbeltje in de borst kwaadaardig bleek en over onze rol bij een afspraak de ‘zakelijke en professionele’ oncoloog en de ‘prettige en meelevende’ oncologie-verpleegkundige. Of hoe naar het was om vanwege corona niet mee naar binnen te mogen voor het radiologisch onderzoek of voor een chemobehandeling. Bijzonder in de gesprekken was de neiging om het heel gauw weer over de patiënt te hebben en dat de eigen gevoelens daar weer wat achteraan bungelden.
"Keuze is ontnomen om eigen toekomst uit te stippelen"
Veel indruk maakt het idee dat ook je voorgenomen gezinsplanning in duigen kan vallen omdat de borstkanker je de keuze heeft ontnomen om een eigen toekomst uit te stippelen. Dus als je met onvruchtbaarheid wordt geconfronteerd als gevolg van radio- en chemotherapie. Dan komt de vraag over het invriezen van eitjes of embryo’s aan de orde kom en moet je ineens nadenken over je kinderwens. Het was een open gesprek, dus ging het ook over vrijen, over zin (of geen zin) in seks en over borsten- en billenmannen.
En na een opsomming van allerhande positieve kanten en het belang van de partner als onmisbare supporter, zei één van hen: ‘Dat kan allemaal wel zo zijn, maar toch voel ik me machteloos aan de zijlijn staan. Niet ik maar de oncoloog moet het doen.’
Aan het eind van de avond onderschreef iedereen het belang van het uitwisselen van dit soort gedachten en gevoelens tussen partners van (borst)kankerpatiënten. Only for men, lijkt daarbij een goede formule. De kop boven deze blog is dus maar relatief. Want áls partners eenmaal gaan praten…